Tháo gỡ “nút thắt” bao tiêu sản lượng cho các dự án điện LNG

PetroTimes: Là Chủ đầu tư của Dự án Nhà máy điện Nhơn Trạch 3&4, PV Power đã chuẩn bị các nguồn lực như nào cho Dự án này? Ông Nguyễn Duy Giang: Dự án Nhơn Trạch 3&4 là dự án trọng điểm quốc gia thuộc Quy hoạch điện VII được Chính phủ giao cho PV Power làm chủ đầu tư; Quy mô công suất 1.500 MW, tổng mức đầu tư 1,4 tỷ USD trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.

Đây là dự án điện sử dụng khí LNG nhập khẩu đầu tiên tại Việt Nam và là dự án quan trọng của PV Power. Chính vì vậy, PV Power đã chuẩn bị sẵn sàng mọi phương diện cho dự án. Tính đến tháng 8/2022, cơ bản công tác san lấp mặt bằng đã được PV Power triển khai đảm bảo để bàn giao cho Nhà thầu EPC; PV Power cũng đã thành lập Chi nhánh Ban Quản lý dự án Điện, huy động hầu hết các nguồn nhân lực chuyên nghiệp, nhiều kinh nghiệm nhất của Tổng Công ty để thực hiện triển khai các dự án điện, trước mắt là Dự án Nhơn Trạch 3&4. Đến nay, sau hơn 2 năm thành lập, Ban QLDA Điện đã sẵn sàng cho các dự án lớn, quy mô. Về lựa chọn nhà thầu EPC, thông qua đấu thầu quốc tế công khai, minh bạch, PV Power đã chính thức ký kết hợp đồng EPC với liên danh nhà thầu thuộc loại mạnh nhất hiện nay là Samsung C&T – LILAMA vào tháng 3/2022 và hợp đồng chính thức có hiệu lực từ ngày 15/5 để triển khai công việc. Các thiết bị sử dụng cho dự án được cung cấp bởi đối tác GE (Hoa Kỳ), một trong những nhà cung cấp thiết bị uy tín nhất trên thế giới. Về vốn, dự án Nhơn Trạch 3&4 có tổng mức đầu tư 1,4 tỷ USD, trong đó vốn chủ sở hữu là 25% và vốn vay là 75%, vốn chủ sở hữu của PV Power đáp ứng đủ yêu cầu, thu xếp được khoảng 7.000 tỷ từ nay cho đến năm 2025. Đối với phần vốn vay khoảng 1 tỷ USD, PV Power đã làm việc với nhiều định chế tài chính quốc tế cũng như trong nước thu xếp đủ phần vốn vay. PetroTimes: Vậy xin ông cho biết, Dự án Nhơn Trạch 3&4 đang gặp phải những khó khăn, thách thức gì trong quá trình triển khai? Ông Nguyễn Duy Giang: Đối với các dự án trọng điểm quốc gia, việc phải đối mặt với những khó khăn và vượt qua các thách thức là hiển nhiên. Tuy nhiên dự án Nhơn Trạch 3&4 là Dự án LNG đầu tiên ở Việt Nam, ngoài các khó khăn chung thường gặp phải, chúng tôi còn đối mặt với nhiều vướng mắc và bất cập. Đó là khó khăn trong đàm phán hợp đồng mua bán điện kéo dài; bất cập bởi khung pháp lý cho LNG nhập khẩu chưa hoàn thiện, sự không nhất quán và rõ ràng giữa luật và các văn bản dưới luật; sự bất cập trong việc chuyển bao tiêu LNG nhập khẩu sang sản lượng điện hàng năm… Trong đó, việc ký kết hợp đồng mua bán điện (PPA) không chỉ là một trong các điều kiện tiên quyết để khởi công dự án (Thông tư 57 – Bộ Công Thương) mà còn là căn cứ pháp lý đầy đủ nhất để đảm bảo hiệu quả của Dự án. Đây cũng chính là vướng mắc lớn nhất ở thời điểm hiện tại của Dự án Nhơn Trạch 3&4. PV Power và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cùng đơn vị thành viên của EVN là Công ty Mua bán điện (EVN EPTC) đã bắt đầu đàm phán hợp đồng PPA từ cách đây hơn 2 năm. Đến nay, PV Power và EVN EPTC đã cơ bản thống nhất các điều khoản tại lần làm việc gần đây nhất nhưng có vấn đề xảy ra cần EVN quyết định là sản lượng điện hợp đồng Qc dài hạn. PV Power đã chính thức đề xuất mức sản lượng bao tiêu hằng năm là 90% và thời gian áp dụng là 15 năm kể từ khi nhà máy vận hành thương mại, điều này phù hợp với thời gian trả nợ vay của dự án. Tuy nhiên bên mua điện cho rằng điều này chưa từng có tiền lệ phải xin ý kiến các cấp có thẩm quyền. Hiện tại, chúng tôi đang tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên còn nhiều bất cập cần có sự trợ giúp của Chính phủ, các Bộ. Thực tế thời gian vừa qua có nhiều vấn đề khi tháo gỡ đã làm chủ đầu tư lúng túng vì không rõ cấp thẩm quyền để kiến nghị. Mặc dù vậy, chủ đầu tư quyết tâm rất cao để vượt qua khó khăm nhằm đưa dự án vào sản xuất đúng tiến độ và hiệu quả với giá bán điện có sức cạnh tranh cao. PetroTimes: Xin ông cho biết rõ hơn sự cần thiết của việc bao tiêu sản lượng điện trong các dự án LNG như PV Power đề xuất? Ông Nguyễn Duy Giang: Theo Thông tư 24/2019/TT-BCT quy định: “Đối với nhà máy điện có ràng buộc về bao tiêu nhiên liệu và có văn bản của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, cho phép chuyển ngang các quy định bao tiêu nhiên liệu của nhà máy điện trong hợp đồng cung cấp nhiên liệu sang hợp đồng mua bán điện”. Tuy nhiên, do đây là dự án LNG đầu tiên tại Việt Nam nên chưa có tiền lệ nào đối với hợp đồng bao tiêu về sản lượng cho loại dự án này.

Tuy nhiên, trên thế giới, việc các dự án LNG được phép bao tiêu sản lượng điện đã trở thành thông lệ, phù hợp với tập tục quốc tế. Cũng theo thông lệ quốc tế, việc mua LNG là phải mua dài hạn (term) mới có nguồn cấp ổn định và giá cạnh tranh. Nếu chọn mua bán theo hình thức giao ngay theo chuyến (spot), người mua có thể linh hoạt trong xác nhận thời điểm và khối lượng nhận, nhưng không ổn định, phụ thuộc lớn vào thị trường thế giới tại thời điểm nhập khẩu với biên độ biến động giá rất lớn. Nhưng để có được hợp đồng mua LNG dài hạn thì cần phải có phải hợp đồng bao tiêu điện dài hạn. Thứ hai, Chính phủ Việt Nam hiện tại không bảo lãnh cho các doanh nghiệp đi vay vốn nước ngoài. Trong quá trình PV Power làm việc với các ngân hàng nước ngoài, hầu hết đều đồng ý cho vay với điều kiện cầu phải có PPA với hợp đồng bao tiêu thích hợp để đảm bảo dòng tiền trả nợ. Do đó, việc bao tiêu sản lượng điện sẽ giúp cho chủ đầu tư thu xếp được vốn vay với lãi suất cạnh tranh. Các đề xuất của chúng tôi liên quan đến tỷ lệ bao tiêu điện đều thuộc phạm vi Thông tư 57/2020/TT-BCT, phù hợp với thông lệ và sẽ giúp cho EVN có giá mua điện thấp hơn. Chúng tôi tin rằng các chủ đầu tư tiếp theo cũng sẽ có những kiến nghị như vậy. PetroTimes: Vậy theo ông, trong thời gian tới, Chính phủ và các Bộ, ngành phải có hướng giải quyết thế nào đối với dự án Nhơn Trạch 3&4 cũng như các dự án điện LNG? Ông Nguyễn Duy Giang: PV Power đề xuất và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Công Thương đề xuất tháo gỡ. Có thể nói vấn đề hợp đồng bao tiêu sản lượng điện là vướng mắc lớn nhất của PV Power cũng như các doanh nghiệp kinh doanh điện, cần thiết phải có sự thấu hiểu, đồng cảm, đồng hành của Chính phủ, các Bộ, ngành nhanh chóng, quyết liệt chung tay tháo gỡ. Đến nay, PV Power khẳng định, đã sẵn sàng hết mọi nguồn lực để Dự án Nhơn Trạch 3&4 triển khai đảm bảo tiến độ. Dự kiến, nếu khó khăn, vướng mắc được kịp thời tháo gỡ, dự án sẽ chính thức đi vào hoạt động và phát điện vào cuối năm 2024, đầu năm 2025. Việc dự án đi vào đúng tiến độ sẽ góp phần giải quyết bài toán thiếu điện trong những năm tới, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Trong sơ đồ điện VIII do Bộ Công thương trình Chính phủ cũng nêu rõ điện khí LNG dự kiến sẽ chiếm từ 18-20% tổng công suất phát điện. Trong bối cảnh hiện nay, nếu không có bảo lãnh Chính phủ vừa không có bao tiêu điện, doanh nghiệp sản xuất điện khó có thể triển khai các dự án đúng tiến độ và hiệu quả được. Điều này đã đặt PV Power và dự án Nhơn Trạch 3&4 vào tình huống khó khăn, tôi cho rằng, nếu không giải được bài toán trên, không chỉ dự án Nhơn Trạch 3&4, các dự án LNG khác cũng không thể triển khai được. Các dự án LNG khác tại Việt Nam như An Giang, Bạc Liêu, Quảng Ninh… đều đang chờ việc gỡ khó cho “tiền lệ” Nhơn Trạch 3&4. Vì vậy, PV Power mong chờ được Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan tạo cơ chế, mở đường cho khái niệm “sản xuất điện từ LNG”. Quan trọng hơn, những dự án điện từ LNG cũng góp phần giúp Việt Nam thực hiện cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại COP26 về mục tiêu đạt phát thải ròng bằng '0' vào năm 2050. Tất cả đã sẵn sàng, chỉ chờ “gió đông” từ việc bao tiêu sản lượng điện để các dự án LNG triển khai kịp thời. PetroTimes: Xin cảm ơn ông về buổi trao đổi!